لایحه نویسی

 لایحه نویسی

دریافت مشاوره لایحه نویسی ، به فرایندی گفته می شود که اصحاب دعوی ، بدون اینکه برای پرونده خود وکیل گرفته باشند ، از خدمات مشاوران حقوقی ، برای نگارش لایحه دفاعیه استفاده کنند . مشاوران لایحه نویسی ، باید راهنمایی جامع نوشتن لایحه و اصول آن از جمله مستند و مستدل بودن ، اختصار و مواردی از این قبیل را رعایت کنند . هزینه لایحه نویسی ، بسته به پیچیدگی پرونده و سطح تخصص مشاور ، متفاوت است ؛ اما از هزینه گرفتن وکیل ، به مراتب کمتر خواهد بود .

رسیدگی به دعوی در دادگاه ها ، باید به نحوی باشد که هر یک از طرفین ، امکان دفاع از خود در مقام خواهان یا خوانده دعوی را داشته باشند . به همین دلیل ، در قانون آیین دادرسی مدنی و قانون آیین دادرسی کیفری ، فرایند و تشریفات رسیدگی به دعاوی ، مشخص شده است . البته ، هر یک از طرفین دعوی ، حق دارند که به دادگاه ، وکیل معرفی نموده و از مشاوره های کارشناسان حقوقی ، استفاده کنند .

یکی از مهم ترین ابزارهای دفاعی در فرایند رسیدگی به دعاوی حقوقی و کیفری ، تنظیم و تقدیم لایحه یا لوایح قضایی است که کاربرد نسبتا وسیعی در فرایند دادرسی داشته و در عمده موارد ، سرنوشت دعوی ، با توجه به مطالب ارائه شده از طریق لوایح ، تحت الشعاع قرار می گیرد ؛ فلذا در تنظیم و تدوین لایحه های ارائه شده به دادگاه ، باید نهایت دقت را به عمل آورد . به همین منظور ، توصیه می شود که افراد ، برای لایحه نویسی ، یا به وکلای دادگستری وکالت دهند و یا از مشاوره و راهنمای لایحه نویسی استفاده کنند .

مشاوره لایحه نویسی چیست

بر اساس قانون ، همه افراد حق دارند که به دادگاه ها دسترسی داشته و بتوانند علیه دیگران ، اقامه دعوی نمایند . خوانده دعوی نیز ، به نوبه خود ، باید بتواند به نحو مناسبی از خود دفاع نماید . به همین دلیل ، در قانون آیین دادرسی مدنی و قانون آیین دادرسی کیفری ، تشریفات رسیدگی به دعاوی در دادگاه ها ، مورد پیش بینی قرار گرفته است و هم در دعاوی حقوقی و هم در دعاوی کیفری ، این تشریفات ، می بایست مورد رعایت قرار گیرند .

علاوه بر دفاعیات شفاهی که طرفین دعوی در دادگاه انجام می دهند ، این امکان نیز برای هر یک از طرفین دعوی پیش بینی شده است که بتوانند با تنظیم و نگارش یک لایحه قضایی ، مطالب مورد نظر خود را به اطلاع دادگاه برسانند . لذا از جمله مهم ترین کاربردهای لایحه قضایی ، آن است که طرفین ، می توانند مطالب ، اظهارات ، ادعاها ، مستندات و مدارکی که در خصوص پرونده خود در اختیار دارند را ، به صورت مکتوب و منظم ، به محضر دادگاه ارائه نمایند .

به عنوان نمونه ، در یک دعوی کیفری ، لایحه دفاعیه متهم ، نقش مهمی در صدور حکم دادگاه دارد و چه بسا به موجب مطالب مستند و مستدلی که وکیل یا خود متهم در لایحه دفاعیه ذکر نموده است ، رای قاضی تغییر کند . پس ، هر چقدر هم دفاعیات شفاهی در دادگاه ، قوی و محکم باشند ، باز هم در بسیاری از موارد ، نیاز است که برای اقناع بیشتر قاضی ، مطالب را بر روی لایحه قضایی نوشته و به دادگاه ، تحویل داد .

اما سوالی که در این خصوص مطرح می شود ، آن است که مشاوره لایحه نویسی چیست ؟ در پاسخ به این سوال که مشاوره لایحه نویسی به چه معنا است ، باید گفت که لایحه نویسی ، یک تخصص و امر حرفه ای محسوب می شود که با اطلاع از قوانین و مطالب حقوقی ، ارتباط تنگاتنگی دارد ؛ لذا اشخاصی می توانند اقدام به لایحه نویسی نمایند که از اطلاعات حقوقی لازم برای نوشتن لایحه برخوردار بوده و اصول لایحه نویسی را بدانند .

به همین دلیل ، علاوه بر وکلای دادگستری ، می توان برای نوشتن لایحه ، از راهنمای جامع نوشتن لایحه توسط مشاوره های حقوقی نیز استفاده کرد . مشاوره لایحه نویسی ، به این معنا است که خواهان یا خوانده دعوی ، قصد دارد به صورت شخصی ، اقدام به پیگیری پرونده خود نماید ؛ اما به دلیل نا آشنایی با قوانین ، ترجیح می دهد که برای نگارش لایحه قضایی ، از اشخاص متخصص ، مشورت بگیرد که در قسمت های بعد ، راهنمای جامع نوشتن لایحه را بررسی خواهیم کرد .

دریافت مشاوره و راهنمای لایحه نویسی ، به جای گرفتن وکیل ، معمولا در صورتی انجام می شود که فرد ، نمی تواند و یا نمی خواهد هزینه زیادی بابت قرارداد بستن با وکلا ، صرف نماید . لذا یکی از مهم ترین مزایای دریافت مشاوره لایحه نویسی ، هزینه به نسبت پایین و به صرفه بودن آن است که در قسمت های بعد ، هزینه لایحه نویسی را نیز توضیح خواهیم داد .

البته ، دریافت مشاوره و راهنمایی برای نوشتن لایحه ، یا نوشتن لایحه توسط مشاوران ، این عیب را دارد که ممکن است مشاوران لایحه نویسی ، بر خلاف وکیل پایه یک دادگستری ، نتوانند در سایر مراحل پیگیری پرونده ، به افراد کمک کنند . به علاوه اینکه ، ممکن است به دلیل عدم ارتباط چهره به چهره میان فرد و مشاور لایحه نویس ، برخی از جنبه های موضوع ، مغفول بماند و به نحو مناسبی در لایحه دفاعیه ، منعکس نشود .

این ، در حالی است که وکیل ، کلیه ابعاد و جوانب پرونده را مورد مطالعه و بررسی قرار داده و سپس ، لایحه می نویسد . فارغ از مزایا و معایب مشاوره و راهنمایی برای لایحه نویسی ، هر فردی که در قامت مشاور ، اقدام به نوشتن لایحه برای دیگران می نماید ، می بایست با اصول لایحه نویسی هم آشنا باشد که در قسمت بعد ، به توضیح این اصول و راهنمای جامع لایحه نویسی نیز خواهیم پرداخت .

اصول لایحه نویسی شامل چه مواردی است

در قسمت قبل ، به توضیح این مطلب پرداخته شد که مشاوره لایحه نویسی چیست و در چه مواردی کاربرد دارد . اما همانطور که اشاره شد ، راهنمایی و مشاوره جهت لایحه نویسی ، از آن جهت که امری تخصصی محسوب می شود ، می بایست با رعایت اصولی انجام شود که در این قسمت ، قصد داریم مهم ترین اصول لایحه نویسی را مورد بررسی قرار دهیم .

یکی از مهم ترین اصول لایحه نویسی ، آن است که مشاور و راهنمای نوشتن لایحه ، ابتدا به دقت ، از کلیه جوانب و ابعاد مربوط به دعوی حقوقی و کیفری ، اطلاع حاصل نماید و با توجه به مجموعه شرایط موجود ، اقدام به نوشتن لایحه نماید . به عنوان نمونه ، در تنظیم لایحه دفاعیه منع اشتغال زوجه ، می بایست به شرایط خانوادگی زوجین ، عرف منطقه و مسائلی از این قبیل ، توجه کافی داشت .

یکی دیگر از اصول راهنمای جامع لایحه نویسی ، آن است که باید لایحه نگارش شده ، به صورت مستند و مستدل باشد و هرگونه استدلال و استناد به قانون ، که به فرد کمک می کند ، در نوشتن لایحه ، مورد استفاده قرار گیرد . اصولا علت تنظیم لایحه دفاعیه هم همین است که با ارائه مطالب متقن و قوی ، از حقوق شخص ، دفاع شود تا به استناد دفاعیات شفاهی ضعیف در دادگاه ، حقوق وی پایمال نشود ؛ وگرنه نوشتن لایحه دفاعیه ، بر خلاف دادخواست یا شکواییه ، اجباری نیست .

لازم به ذکر است که اصل لایحه نویسی به صورت موجز و مختصر نیز حتما باید در کنار مستند و مستدل بودن ، مد نظر قرار گیرد . تنظیم لایحه های طولانی توسط وکیل یا مشاوران حقوقی ، در عمده موارد ، تاثیر معکوس داشته و مطالبی که زاید یا حاشیه ای هستند و ارتباطی با اصل دعوی ندارند ، می بایست از مطالب لایحه ، حذف شوند .

از جمله دیگر اصول لایحه نویسی توسط مشاوران حقوقی ، می توان به این موضوع اشاره نمود که لایحه نگارش شده ، نباید در بردارنده مطالبی علیه شخص باشد ؛ به عبارت دیگر ، باید ضمن نوشتن لایحه ، دقت کافی را به عمل آورد که از مطالبی که بیانگر اقرار فرد علیه خودش هستند ، در نوشتن لایحه اجتناب شود . این امر ، به ویژه در مورد تنظیم نمونه لایحه دفاعیه کیفری که در ارتباط با دفاع از متهم به ارتکاب جرم تدوین می شود ، می بایست مد نظر قرار گیرد .

اصل مهم دیگری که در تنظیم لایحه باید مورد توجه قرار گیرد ، حفظ حرمت طرف مقابل و پرهیز از هرگونه توهین یا هتک حرمت ایشان است و به عبارت دیگر ، نوشتن لایحه ، صرفا باید به استناد قوانین و مقررات جاری کشور ، بدون حرمت شکنی ، دروغ یا بی احترامی نسبت به دیگری شکل گیرد .