عواقب نداشتن بیمه شخص ثالث وسایل نقلیه

                       عواقب نداشتن بیمه شخص ثالث وسایل نقلیه

بیمه ­ی شخص ثالث یک نوع بسته­ ی حمایتی به منظور عدم تحمیل هزینه­ های احتمالی ناشی از تصادمات رانندگی بر عهده ­ی بیمه­ گذار ( بیمه ­کننده وسیله­ ی نقلیه) می ­باشد. قانون بیمه­ اجباری خسارات وارد شده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه مصوب 1395، در ماده­ ی 2 آن مقرر می­ کند « کلیه دارندگان وسایل نقلیه موضوع این قانون اعم از اینکه اشخاص حقیقی یا حقوقی باشند مکلفند وسایل نقلیه خود را در قبال خسارت بدنی و مالی که در اثر حوادث وسایل نقلیه مذکور به اشخاص ثالث وارد می­ شود .... نزد شرکت بیمه­ ای که مجوز فعالیت در این رشته را از بیمه مرکزی داشته باشد، بیمه کند».

در نتیجه در اختیار نداشتن بیمه شخص ثالث خود به نوعی تخلف محسوب می ­شود و می­ بایست توسط قانونگذار جرم انگاری شود. حال در صورت فقدان یا عدم ارائه بیمه­ نامه شخص ثالث توسط دارنده ­ی وسیله ­ی نقلیه موتوری، ضابطین انتظامی از جمله مأموران راهنمایی و رانندگی موظفند وسایل نقلیه فاقد بیمه­ نامه شخص ثالث را شناسایی نموده و در صورت احراز فقدان بیمه­ نامه، وسایل نقلیه موضوع ماده­ ی 2 مذکور را، مادامی که بیمه ­نامه مورد اشاره را ارائه نداده ­اند، متوقف نمایند.

ولیکن فقدان یا انقضای مدت بیمه ­نامه شخص ثالث امری مرسوم درنظر گرفته شده است و در قانون بیمه اجباری راهکاری بدین منظور ارائه شده است. ماده ­ی 21 مقرر می ­کند « به منظور حمایت از زیان­ دیدگان حوادث ناشی از وسایل نقلیه، خسارت­ های بدنی وارد به اشخاص ثالث که به علت فقدان یا انقضای بیمه­ نامه، بطلان قرارداد بیمه، شناخته نشدن وسیله­ ی نقلیه مسبب حادثه(متواری شدن آن) .... توسط صندوق مستقلی به نام صندوق تأمین خسارت­ های بدنی جبران می ­شود». قانون­گذار با پیش ­بینی چنین مقرره ­ای در واقع از معضلات در اختیار نداشتن بیمه شخص ثالث به هر نحوی جلوگیری نموده است تا تحمیل خسارات و هزینه­ های زیان­دیده بلاتکلیف باقی نماند.

صرف تحرک وسیله­ ی نقلیه خود در واقع پذیرش نوعی مسئولیت مدنی است؛ بدین ترتیب که ذات وسایل نقلیه با سانحه همراه است و بخشی از این سوانح مستقیماً با آسیب­ های جسمی افراد همراه است. فقدان بیمه ­نامه شخص ثالث جدای از اینکه یک تخلف محسوب می­ شود، در صورت بروز سوانح جانی مطابق با مسئولیت مدنی وسایل نقلیه موتوری، دارنده­ ی آن از مسئولیت مطلق نسبت به جبران تمام خسارات وارده به شخص را دارا می ­باشد. این فرض نیز قابل تصور است که ممکن است سانحه ­ای اتفاق بیفتد ولیکن راننده فاقد بیمه­ نامه شخص ثالث مقصر شناخته نمی­ شود؛ اما برای تهیه گزارش از سانحه مأمور راهنمایی و رانندگی بیمه ­نامه طرفین را مطالبه می­ کند و در صورت عدم ارائه، می ­بایست مطابق با قوانین راهنمایی و رانندگی جریمه شود.

حتی قانونگذار ضمانت­ اجرای فقدان بیمه ­نامه شخص ثالث را به خرید و فروش وسائل نقلیه فاقد آن تسری داده و تا مادامی که وسیله­ ی نقلیه فاقد بیمه­ نامه است مالک وسیله نقلیه قادر به فروش و انتقال مالکیت آن به خریدار را نمی ­باشد.