جد پدری کیست؟

قرابت نسبی میان اشخاص به نوعی از خویشاوندی گفته می شود که یکی از نسل دیگری باشد و یا هر دوی آنها از نسل شخص ثالثی باشند ، به عنوان مثال فرزند از نسل پدر و پدر بزرگ خود می باشد و به همین دلیل با آنها قرابت نسبی دارد ؛ یا خواهران و برادرانی که پدر مشترکی با هم دارند ، نوعی خویشاوند نسبی محسوب می شود ؛ اما یکی از مهم ترین خویشاوندان نسبی بر اساس قانون ، " جد پدری " می باشد که در عرف تحت عنوان پدر بزرگ شناخته می شود . البته از آن جهت که قرابت نسبی جد پدری سبب ایجاد آثار حقوقی نیز می گردد ، پس از پرداختن به این سوال که جد پدری یعنی چه و شامل چه کسانی است ، مهم ترین حقوق و تکالیف جد پدری بر اساس قانون را نیز مورد بررسی قرار خواهیم داد .

جد پدری یعنی چه؟

در متن قوانین مرتبط با حقوق مدنی افراد ، به کرات با واژه " جد پدری " مواجه می شویم ؛ به عنوان مثال در باب پرداخت نفقه فرزند ، ارث ، حضانت فرزندان ، ولایت قهری بر فرزندان و مسائلی از این قبیل ، گاهی قانونگذار در کنار پدر ، از جد پدری نیز نام برده است و به همین دلیل هم لازم است تا به مفهوم و معنای واژه " جد پدری " پرداخته شده و مشخص شود که جد پدری شامل چه کسانی است و به چه شخصی جد پدری می گویند ؟

با عنایت به معنای لغوی جد پدری و همچنین قصد قانونگذار در مواد مختلف قانونی در می یابیم که " جدّ " به معنای پدر بزرگ آمده است و زمانی هم که از واژه " جد پدری " استفاده می شود ، منظور پدر بزرگی است که به واسطه پدر خویشاوند محسوب می شود ؛ نه به واسطه مادر . بنابراین در پاسخ به این سوال که جد پدری چه کسانی هستند ، باید گفت پدرِ پدر مد نظر می باشد ، نه پدرِ مادر . لازم به ذکر است که گاهی نیز واژه " اجداد پدری " استفاده می شود که به معنای پدر بزرگ هایی است که از طریق پدر خویشاوند محسوب می شوند ؛ یعنی پدرِ پدر ، پدرِ پدر بزرگ و هر چه بالاتر برود .

حقوق و تکالیف جد پدری

در قسمت قبل به بررسی اینکه جد پدری کیست پرداخته شد و همانگونه که گفتیم ، جد پدری به معنای پدر بزرگ پدری می باشد ؛ اما در این قسمت قصد داریم که مهم ترین حقوق و تکالیف جد پدری را با عنایت به قوانین مختلف مورد بررسی قرار بدهیم :

به موجب قانون مدنی که بر گرفته از فقه شیعه می باشد ، علاوه بر اینکه پدر بر فرزند خود ولایت قهری دارد ، پدر بزرگ پدری یا پدر پدر نیز یکی از اولیای قهری فرزند است و از لحظه تولد فرزند ولایت قهری جد پدری قابل اعمال است . به همین دلیل در صورتی که پدر صلاحیت لازم برای ولایت قهری بر فرزند خود را نداشته باشد ، پدر بزرگ باید با او همکاری کند . همین مسئله سبب شده است تا در صورت فوت پدر ، دختر اجازه جد پدری خود یعنی پدر بزرگ پدری اش را برای ازدواج لازم داشته باشد . علاوه بر این ، به موجب قانون مدنی در صورتی که پدر استطاعت مالی کافی برای پرداخت نفقه به فرزندان خود را نداشته باشد ، جد پدری یا پدر بزرگ پدری مکلف به پرداخت نفقه به نوه خود می باشد و در صورتی که نفقه نوه خود را با داشتن توانایی مالی نپرداخت ، می توان به جرم ترک انفاق از جد پدری شکایت کرد . یکی دیگر از حقوق جد پدری به موجب قانون ، حضانت نوه می باشد ؛ لذا در صورتی که پدر و مادر کودک فوت کرده باشند ، به موجب قانون مدنی جد پدری یا پدر پدری مکلف به حضانت فرزند آنها یا حضانت نوه خواهد بود . علاوه بر این در صورتی که حضانت فرزندی با مادر باشد ، پدر بزرگ پدری یا جد پدری ، حق ملاقات با نوه خود را خواهد داشت . لازم به ذکر است که جد پدری جزء طبقه دوم ارث محسوب می شوند و تحت شرایطی می توانند از نوه خود ارث بگیرند و متقابلا نوه نیز تحت شرایطی می تواند از پدر بزرگ خود ارث ببرد . نکته مهمی که در خصوص حقوق و تکالیف جد پدری یا پدر بزرگ وجود دارد آن است که پدر بزرگ پدری یا جد پدری برای اعمال وظایف و اختیارات خود باید صلاحیت های لازم را داشته و توانایی های انجام امور بر حسب صلاحیت اشخاص تحت ولایت قهری را دارا باشد ؛ در غیر این صورت بر اساس روش های سقوط ولایت قهری جد پدری می توان به ولایت قهری جد پدری خاتمه داد .

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد حقوق و وظایف جد پدری به سایت عدل نوین مراجعه کنید . کارشناسان مرکز عدل نوین نیز آماده اند تا به سوالات شما عزیزان پاسخ دهند.