شرایط سلب حضانت فرزند از مادر

به دنبال طلاق والدین و یا فوت یکی از آنها ، مسئله حضانت فرزندان به موضوع مهمی تبدیل می شود ؛ چرا که کودکان نیازمند مراقبت و حمایت جسمی یا عاطفی هستند . به همین دلیل قانونگذار نیز در راستای حمایت از کودکان و مصلحت آنان قواعدی را در خصوص حضانت فرزندان قبل از طلاق ، حضانت فرزندان بعد از طلاق و حضانت فرزندان بعد از فوت والدین مقرر داشته است .

اما آنچه که مهم است ، لزوم رعایت مصلحت کودکان می باشد . در غیر این صورت ، می توان حضانت را از دارنده آن گرفته یا سلب نمود . به همین مناسبت ، در این مقاله به بررسی حضانت مادر ، سلب حضانت از مادر به دلیل عدم صلاحیت و دعوای سلب حضانت از مادر خواهیم پرداخت .

حضانت مادر

در قانون مدنی ، حضانت فرزند دختر و حضانت فرزند پسر تا سن هفت سالگی با مادر است . در واقع ، قانون مدنی به دلیل اینکه کودک در این سن نیازمند عاطفه مادر و مهر و محبت ازجانب اوست و هم اینکه بسیاری از نیازهای فرزند توسط مادر تامین می شود ، حضانت کودکان را تا هفت سالگی بر عهده مادر قرار داده است .

اما بعد از هفت سالگی ، حضانت فرزند تا سن بلوغ ( در دختران نه سال تمام قمری و در پسران پانزده سال تمام قمری ) بر عهده پدر است . بعد از این سن هم خود فرزند می تواند انتخاب کند که می خواهد با کدامیک از والدینش زندگی کند .

سلب حضانت از مادر

همانگونه که گفتیم ، قرار دادن حضانت فرزند تا سن هفت سالگی بر عهده مادر ، به دلیل لزوم رعایت مصلحت طفل بوده است . به همین دلیل ، هر گاه که حضانت مادر بر فرزند به مصلحت طفل نباشد و مادر صلاحیت لازم برای حضانت فرزند را نداشته باشد ، می توان حضانت را از وی پس گرفت .

به عنوان مثال ، در ماده 1170 قانون مدنی در خصوص سلب حضانت از مادر تعیین تکلیف شده است . بر اساس این ماده ، در صورتی که مادر در مدتی که حضانت بر عهده اوست مبتلا به جنون یا دیوانگی شود ، یا با شخص دیگری ازدواج کند ، حضانت از وی سلب می شود .  

علاوه بر این ، مطابق ماده اصلاحی 1173 قانون مدنی ، در خصوص سلب حضانت از دارنده آن که به طور کلی در مورد مادر و پدر به کار می رود چنین مقرر شده است که : " هرگاه در اثر عدم مواظبت یا انحطاط اخلاقی پدر یا مادر که طفل تحت حضانت اوست ، صحت جسمانی و یا تربیت اخلاقی طفل در معرض خطر باشد ، محکمه می تواند به تقاضای اقربای طفل یا به تقاضای قیم او یا به تقاضای رئیس حوزه قضایی ، هر تصمیمی را که برای حضانت طفل مقتضی بداند ، اتخاذ کند " .

در ادامه این ماده هم مصادیقی از عدم مواظبت و انحطاط اخلاقی والدین که به منزله عدم صلاحیت ایشان تلقی می شود ، بیان شده است :

- اعتیاد زیان آور به الکل ، مواد مخدر و قمار ؛

- اشتهار به فساد اخلاق و فحشا ؛

- ابتلا به بیماری های روانی با تشخیص پزشک قانونی ؛

- سوء استفاده از طفل یا اجبار او به ورود به مشاغل ضد اخلاقی مانند فساد و فحشاء ، تکدی گری و قاچاق ،

- تکرار ضرب و جرح خارج از حد متعارف .

البته این مصادیق انحصاری نیستند ؛ بلکه در هر مورد که مصلحت کودک به  خطر بیفتد  می توان حضانت را از دارنده آن سلب کرد .  

دعوای سلب حضانت از مادر

برای سلب حضانت از مادر ، نخست بایستی دعوای سلب حضانت از مادر را در دادگاه اقامه کرد .  به این منظور بایستی به دادگاه دادخواست سلب حضانت از مادر ارائه داد . در این دادخواست ، هر کسی که مدعی وجود یکی از دلایل سلب حضانت است ، باید به استناد وجود یکی از شرایط سلب حضانت از مادر که در بالا ذکر شد ، دادخواست را تنظیم نماید .

مثلا اگر مادر کودک را کتک می زند و این کتک زدن بیشتر از حد متعارف باشد و مصلحت طفل را به خطر بیندازد ، می توان این دادخواست را به دلیل کتک زدن بیش از حد متعارف کودک تنظیم نمود و اگر هم آثار ضرب بر روی بدن کودک وجود دارد ، گواهی پزشک قانونی را اخذ کرد . در این حالت ، دادگاه به این درخواست رسیدگی کرده و در صورتی که مصلحت طفل اقتضا کند ، حضانت کودک را به دلیل عدم صلاحیت از مادر سلب خواهد کرد .

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد شرایط سلب حضانت فرزند از مادر به سایت عدل نوین مراجعه کنید . کارشناسان مرکز عدل نوین نیز آماده اند تا به سوالات شما عزیزان پاسخ دهند.