تعیین مهریه در عقد نکاح

تعیین مهریه در عقد نکاح به لحاظ عرفی یکی از مهم ترین جزییاتی است که زن و مرد قبل از عقد نکاح در خصوص آن به توافق می رسند و آن را ضمن عقد ازدواج در سند ازدواج خودشان درج می کنند . اما باید دانست که بر خلاف عقد موقت یا صیغه که ذکر مهریه جزء شرایط صحیح بودن آن محسوب می شود ، در عقد نکاح دائم تعیین کردن و مشخص کردن مهریه زن شرط صحت عقد نکاح نمی باشد . به این معنا که در صورتی که زن و مرد بخواهند بعد از عقد ازدواج دائم در خصوص مهریه زن به توافق رسیده و آن را مشخص کنند نیز اشکالی حقوقی و قانونی ندارد که البته در این صورت ، احکام مربوط به مهریه زن متفاوت خواهد شد . به همین مناسبت در ادامه این مقاله قصد داریم به بررسی این سوالات بپردازیم که آیا تعیین مهریه زن در عقد ازدواج اعم از عقد موقت و عقد دائم ضروری است ؟ و پس از پاسخ دادن به این سوال ، به بررسی این مطلب بپردازیم که در صورت مشخص نشدن مهریه و ذکر آن در عقد نکاح دائم و موقت ، تکلیف مهر زن به چه صورت خواهد بود ؟ پاسخ به این سوالات را در دو قسمت تعیین مهریه در عقد نکاح و مشخص نکردن مهریه در عقد ازدواج مورد بررسی قرار خواهیم داد .

تعیین مهریه در عقد نکاح

هر چند به لحاظ عرفی زن و مرد قبل از وقوع عقد نکاح مثلا در مراسم خواستگاری مهریه خود را مشخص و تعیین کرده و با توافق به عمل آمده در خصوص تعیین مهریه زوجه به دفترخانه ازدواج مراجعه می کنند ، با این حال بر اساس قانون مدنی ، تعیین مهریه در عقد نکاح دائم ضروری نیست . به این معنا که به لحاظ قانونی این امکان وجود دارد که حتی پس از عقد نکاح دائم زن و مرد با توافق با یکدیگر مقداری مهریه مشخص کنند . البته لازم به ذکر است که تعیین مهریه در عقد ازدواج موقت یا صیغه الزامی و ضروری است و امکان عدم تعیین مهریه در عقد ازدواج ، صرفا مختص عقد نکاح دائم است .

همانگونه که اشاره شد معمولا امروزه به دلیل پیش بینی الزاماتی در خصوص ثبت نکاح دائم ، مهریه زن نیز تعیین شده و در سند ازدواج قید می گردد و به زوجین تحویل داده می شود تا از همان ابتدا مهریه زن مشخص و معین بوده و امکان بروز هیچ گونه اختلافی در رابطه با مهریه زن وجود نداشته باشد و از دعاوی بعدی در این خصوص پیش گیری شود . بر اساس قانون مدنی ، در صورتی که مهریه زوجه ضمن عقد نکاح مشخص و معین شده باشد ، نوع مهریه از نوع مهرالمسمی خواهد بود . اصطلاح مهر المسمی یعنی مهریه تعیین شده ضمن عقد نکاح که اصطلاحی است که از فقه اسلامی گرفته شده و در ماده 1100 قانون مدنی به کار رفته است که بر اساس این ماده مهر المسمی عبارت از مال معینی است که با عنوان مهر با توافق زوجین تعیین می شود .

مشخص نکردن مهریه در عقد ازدواج

مطابق آنچه که در قسمت قبل بررسی گردید و در مقاله عدم تعیین مهریه در عقد دائم توضیح دادیم ، به لحاظ شرعی و قانونی تعیین مهریه در عقد موقت الزامی می باشد و در عقد نکاح دائم اختیاری . به همین دلیل پیامدهای مشخص نکردن مهریه در عقد نکاح دائم و عقد نکاح موقت یا صیغه متفاوت خواهد بود .

بر اساس قانون مدنی در صورتی که مهریه زن در ضمن عقد ازدواج مشخص نشده باشد ، زن و مرد می توانند بعدا مهریه را با توافق با یکدیگر تعیین کنند و در صورتی هم که قبل از تعیین مهریه زن رابطه زناشویی میان زوجین شکل گیرد و یا اینکه عقد نکاح به جهتی باطل بوده و زن نسبت به بطلان عقد نکاح آگاه نباشد ، زن مستحق دریافت مهرالمثل خواهد بود که میزان مهر المثلی که در این صورت به زوجه تعلق می گیرد ، ضمن عقد نکاح مشخص نشده است ؛ بلکه مواردی همچون سن ، زیبایی ، شخصیت فردی ، اجتماعی ، خانوادگی ، شغلی و تحصیلی زن در تعیین میزان مهریه زن تأثیر گذار بوده و مهریه نه با توافق زوجین ، بلکه بر حسب عرف معین خواهد شد .

در مقابل ، از آن جهت که تعیین مهریه در صیغه اجباری بوده و جزء شرایط صحت عقد موقت است ، در صورتی که مهریه زن در ضمن عقد موقت تعیین و مشخص و ذکر نشده باشد و زن و شوهر در خصوص میزان مهریه زن در صیغه موقت به توافق نرسیده باشند ، عقد نکاح موقت باطل خواهد بود . لذا حکم عدم تعیین مهریه در عقد موقت با بطلان عقد نکاح موقت همراه خواهد بود که توجه به این نکته حائز اهمیت فراوانی است .

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد تعیین مهریه در عقد نکاح به سایت عدل نوین مراجعه کنید . کارشناسان مرکز عدل نوین نیز آماده اند تا به سوالات شما عزیزان پاسخ دهند.