دیه زوال عقل یا نقصان عقلی

دیه مجازاتی است که بر اساس مقررات شرعی برای جنایاتی که بر نفس یا عضو اعمال شده است ، بار می شود . دیه از جمله مجازاتهای اصلی است که باید در مهلت قانونی پرداخت دیه توسط مرتکب جنایات به قربانی با اولیاء دم او پرداخت شود . در صورتی که مسئول پرداخت دیه در مهلت قانونی مشخص شده ، دیه را نپردازد می توان از او بابت امتناع از پرداخت دیه شکایت کرد . دیه شامل منفعتی که از یک عضو به ما می رسد هم می شود ؛ برای مثال دیه عقل . اگر حادثه ای منجر به زوال عقل شود برای آن می توان دیه دریافت کرد . هم چنین دیه به کما رفتن ، دیه از دست دادن حافظه ، دیه ضربه مغزی نیز از جمله مواردی است که طبق قانون مجازات دارد . در این مقاله به دیه زوال یا نقصان عقل ، زوال یا نقصان عقل بر اثر حادثه و قصاص مرتکب می پردازیم . آنچه در این مقاله به عنوان مبلغ دیه ذکر شده است بر اساس مبلغ دیه سال 97 است .

دیه زوال یا نقصان عقل

زوال عقل یعنی اینکه انسان به طور کامل عقل خود را از دست بدهد و نقصان عقل یعنی اینکه عقل انسان مانند سایر افراد سالم کارکرد طبیعی و درست نداشته باشد و در بعضی از موارد دچار نقص شده باشد . دیه نقصان عقل و دیه زوال عقل در قانون مجازات اسلامی مشخص شده است . طبق ماده 675 قانون مجازات اسلامی :  

" زائل کردن عقل موجب دیه کامل و ایجاد نقص در آن موجب ارش است ، خواه جنایت در اثر ایجاد ضربه و جراحت و خواه ترساندن و مانند آن باشد " . بنابراین دیه نقصان عقل و دیه زوال عقل به ترتیب زیر است :  

دیه زوال عقل : موجب دیه کامل انسان یعنی 231 میلیون خواهد بود  

دیه نقصان عقل : موجب ارش خواهد شد ؛ ارش یعنی اینکه قاضی مقدار دیه را با توجه به نظر پزشکی قانونی تعیین خواهد کرد .  

نکته مهم که در دیه از بین رفتن عقل باید به آن توجه کرد این است که فرقی نمی کند عامل اصلی از بین برنده یا ناقص کننده عقل چه چیزی باشد ترساندن ، تصادف ، ضربه یا هر چیزی دیگری ؛ بلکه تنها کافی است که عقل فرد بر اثر عمل دیگری از بین برود .  

زوال یا نقصان عقل بر اثر حادثه

در صورتی که عقل انسان بر اثر حادثه ای مانند شکستن سر یا ضربه به صورت و اعمالی از این دست ، زائل یا کم شود ، دیه دارد . در این حالت دیه از دست دادن عقل یا دیه کم شدن عقل به صورت جدا از دیه حادثه حساب می شود . برای مثال در صورتی که زدن ضربه به سر موجب کم شدن عقل شود ، دیه ضربه به سر جدا و دیه نقص در عقل به صورت جدا باید پردخت شود .

قصاص مرتکب

کسی که اقدام به عملی کرده است که بواسطه آن عقل دیگری ناقص یا زائل شده است ، باید مجازات شود . در ماده 677 قانون مجازات اسلامی مصوب سال 92 آمده است که : " جنایتی که موجب زوال عقل یا کم شدن آن شود هرچند عمدی باشد ، حسب مورد دیه یا ارش است و مرتکب قصاص نمی شود " .  

آنچه از این ماده برداشت می شود این است که کسی که مرتکب عملی شده است که به واسطه آن عقلی دیگری ناقص یا زائل شده است ، تحت هیچ شرایطی قصاص نخواهد شد و تنها باید مطابق آنچه در بالا گفته شد دیه زوال عقل یا دیه نقصان عقل را بپردازد .

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد دیه زوال عقل یا نقصان عقلی به سایت عدل نوین مراجعه کنید . کارشناسان مرکز عدل نوین نیز آماده اند تا به سوالات شما عزیزان پاسخ دهند.