1403/9/8 03:56
از جمله وظایفی که بر اساس شرع و قانون بر عهده زن و مرد قرار دارد ، تمکین کردن می باشد . تمکین در لغت به معنی الزام و اجبار است . در عرف زمانی که از تمکین سخن گفته می شود ، بیشتر تمکین خاص از جانب زن بنظر می آید . اما در واقع تمکین ، تکلیفی دو جانبه است که بر عهده زن و مرد قرار دارد . با دقت در مواد قانون مدنی و مقررات شرعی ، می توانیم انواع تمکین را شامل تمکین عام و تمکین خاص بدانیم . تمکین عام ناظر بر ریاست و مدیریت مرد در خانواده است و تمکین خاص در خصوص وظایف زناشویی است . به همین دلیل ، در این مقاله ، انواع تمکین اعم از تمکین عام و تمکین خاص را مورد بررسی قرار می دهیم .
انواع تمکین
یکی از تکالیف زوجین در مقابل یکدیگر این است که از هم تمکین کنند . نقطه مقابل تمکین زن ، نشوز است که به معنای آن است که زن و مرد در مقابل یکدیگر تمکین نکرده باشند . البته اصطلاح نشوز را بیشتر در مورد زنان به کار می برند ، اما از آن رو که هر دوی زن و مرد موظف به تمکین در برابر هم هستند ، عدم تمکین از جانب هر دوی آنها نشوز نام دارد . در عرف حقوقی و قانونی ما ، تمکین در دو معنای تمکین عام و تمکین خاص به کار برده می شود که معانی متفاوتی هم دارند . از همین رو شناخت انواع تمکین اعم از تمکین عام و تمکین خاص و مصادیق آنها موضوع بسیار مهمی است . نکته قابل توجه این است که در انواع تمکین ، تشخیص اموری که مرد می تواند از همسر خود انتظار داشته باشد ، بستگی به عرف و آداب و رسوم اجتماعی دارد و نمی توان محدوده خاصی را برای آن قائل شد .
تمکین عام
تمکین عام در اصطلاح حقوقی به معنای اطاعت از مرد در امور زندگی می باشد . مانند سکونت در منزلی که شوهر انتخاب کرده ، عدم خروج از منزل بدون اجازه از شوهر و حسن معاشرت با شوهر که عبارتست از خوش رفتاری با شوهر و رعایت نظافت و آرایش خود برای شوهر ؛ به نحوی که زمان ، مکان و شرایط خانوادگی به آنها اجازه داده است . قانون مدنی تمکین عام را به وظایف زوجیت مذکور در ماده 1108 تفسیر کرده است . بر اساس این ماده ، " هر گاه زن بدون مانع مشروع از ادای وظایف زوجیت امتناع کند ، مستحق نفقه نخواهد بود " . بنابراین ، در صورتی که زن از تمکین عام در قبال شوهر امتناع کرده و بدون دلیل موجه از انجام وظایف قانونی امتناع کند ، مرد موظف به پرداخت نفقه به وی نخواهد بود .
تمکین خاص
تمکین خاص ناظر بر روابط زناشویی بین زوجین است . در واقع زن باید زمینه بر طرف کردن همه نیازهای متعارف و ممکن برای زناشویی را فراهم کند . البته تمکین خاص ، امر مطلقی نیست و زن موظف به انجام این امر بر طبق زمان و مکان و عرف می باشد . به همین دلیل مواردی که زن مجاز است تمکین نکند نیز وجود دارند . مثلا در شرایطی که شوهر مبتلا به یکی از بیماری های مقاربتی جنسی باشد ، زن می تواند از تمکین امتناع کند و همزمان از نفقه نیز استفاده کند .
قانون مدنی نیز در ماده 1085 تمکین به معنای خاص را به معنای وظایف زن در برابر شوهر دانسته است ، اما برای انجام این وظیفه حق حبس برای زن را مطرح کرده است . بر اساس این ماده ، " زن می تواند تا مهر به او تسلیم نشده ، از ایفای وظایفی که در مقابل شوهر دارد ، امتناع کند مشروط به اینکه مهر او حال باشد و این امتناع مسقط حق نفقه نخواهد بود " . همانطور که از این ماده مشخص است ، زن می تواند تا مهریه خود را نگرفته است از تمکین خاص خودداری نماید و همچنان نفقه اش را بگیرد که این عمل اصطلاحا حق حبس نام دارد .
برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد انواع تمکین اعم از تمکین عام و تمکین خاص به سایت عدل نوین مراجعه کنید . کارشناسان مرکز عدل نوین نیز آماده اند تا به سوالات شما عزیزان پاسخ دهند.