حق حبس زن در دوران عقد

بر اساس قانون مدنی ، ضمن عقد نکاح هر یک از زن و مرد تعهداتی را در قبال یکدیگر به عهده می گیرند که از جمله این تعهدات می توان به تمکین زن از شوهر خود اشاره نمود و در مقابل نیز مرد مکلف است که به همسر خود نفقه بپردازد و مهریه زن را که ضمن عقد ازدواج تعیین شده است ، به وی بپردازد . به همین دلیل ، زمانی که یکی از طرفین از ایفای تکلیف خود امتناع کند ، به لحاظ حقوقی طرف مقابل نیز می تواند از ایفای تعهدات خود امتناع کند تا طرف مقابل حقوق وی را بپردازد . همین امر سبب شده است که اگر مرد مهریه زن را نپرداخت ، زن می تواند در مقابل از حق حبس خود در عقد نکاح استفاده کرده و از تمکین در برابر شوهرش خودداری کند . به همین مناسبت ، در ادامه این مقاله قصد داریم این موضوع را مورد بررسی قرار دهیم که تکلیف حق حبس زوجه در دوران عقد به چه صورت است ؟ که برای پاسخ دادن به این سوال نخست به توضیح مفهوم حق حبس زن و شرایط استفاده از آن پرداخته و سپس تکلیف حق حبس زوجه در دوران عقد را توضیح خواهیم داد .

حق حبس زن و شرایط استفاده از آن

در پاسخ به این سوال که حق حبس زوجه در عقد نکاح چیست ، ماده 1085 قانون مدنی حایز اهمیت است که بر اساس این ماده ، " زن می تواند تا مهر به او تسلیم نشده از ایفای وظایفی که در مقابل شوهر دارد امتناع کند ، مشروط بر اینکه مهر او حال باشد و این امتناع مسقط حق نفقه نخواهد بود " . بنابراین ماده ، در صورتی که مرد مهریه زن را نپرداخته باشد ، زن می تواند با استفاده از حق حبس خود ، از تمکین در برابر شوهر خودداری کند تا شوهر مهریه را به وی بدهد . لازم به ذکر است که در صورتی که زن از حق حبس خود استفاده کند ، علاوه بر این که شوهر باید مهریه زن را بپردازد ، پرداخت نفقه زن نیز ضروری می باشد و عدم تمکین زن به علت استفاده از حق حبس ، سبب از بین رفتن حق نفقه زن در دوران حق حبس نخواهد شد . با این حال ، بر اساس قانون در می یابیم که استفاده از حق حبس توسط زن منوط به وجود شرایطی نیز هست که تنها در صورت وجود شرایط استفاده از حق حبس ، زن می تواند از آن استفاده کند . به عنوان مثال ، برای اینکه زن بتواند از حق حبس خود در برابر شوهر استفاده کند ، باید مهریه حال باشد و زمان دار یا موجل نباشد .

حق حبس زن در دوران عقد

در قسمت قبل به توضیح اینکه مفهوم حق حبس زن در عقد نکاح چیست و استفاده زوجه از حق حبس به چه صورت است ، پرداختیم . با این حال نکته مهمی در خصوص حق حبس زوجه در ازدواج وجود دارد و آن هم چگونگی استفاده زن از حق حبس در دوران عقد و پس از آن می باشد . به این صورت که آیا زن هر زمانی که بخواهد می تواند از حق حبس خود استفاده کند یا صرفا استفاده از حق حبس در دوران عقد امکان پذیر است ؟

برای پاسخ دادن به این سوال ، ذکر این نکته ضروری است که یکی از مهم ترین موارد سقوط حق حبس زوجه در عقد نکاح آن است که زن قبلا وظایف زناشویی خود در مقابل شوهر را با تمایل خود انجام داده باشد . لذا در شرایطی که زن و شوهر رابطه زناشویی برقرار کرده باشند ، دیگر زن نمی تواند به حق حبس خود استناد کند ؛ چرا که خود با دلخواه وظایفش را انجام داده است . لذا صرفا استفاده از حق حبس در دوره عقد امکان پذیر خواهد بود و پس از عروسی ، زن نمی تواند از حق حبس استفاده نماید . البته ذکر این نکته نیز ضروری است که اگر زن در دوران عقد نکاح نیز با همسر خود رابطه زناشویی برقرار نموده باشد ، ولو یکبار ، حق حبسش از بین خواهد رفت و استناد به آن غیر ممکن خواهد شد . در مقابل ، اگر پس از دوران عقد نیز زن از تمکین خاص در برابر شوهر خودداری نموده باشد ، کماکان حق حبس باقی خواهد بود .

به عبارت دیگر ، ملاک برخورداری زوجه از حق حبس در ازدواج ، برقراری رابطه زناشویی با شوهر است و در صورتی که میان زوجین نزدیکی واقع نشده باشد ، چه در دوران عقد و چه پس از آن ، زن می تواند به حق حبس خود استناد کند و با تقدیم دادخواست استفاده از حق حبس توسط زن به دادگاه ، هم مهریه خود را مطالبه کند و هم نفقه . تا زمانی هم که مرد مهریه زن را نپرداخته است ،  زن می تواند از تمکین در مقابل شوهر امتناع نماید .

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد حق حبس زن در دوران عقد به سایت عدل نوین مراجعه کنید . کارشناسان مرکز عدل نوین نیز آماده اند تا به سوالات شما عزیزان پاسخ دهند.