شرط صفت در ازدواج

هنگامی که زن و مردی قصد دارند با یکدیگر عقد نکاح منعقد نموده و رابطه زوجیت برقرار کنند ، حق دارند که شروطی را که مد نظرشان است ، ضمن عقد نکاح درج کنند تا طرف مقابل در صورت پذیرش آن شروط ، به آنها متعهد گردد . لذا علاوه بر شروط ضمن عقد ذکر شده در سند ازدواج ، هر یک از زوجین می توانند با گنجاندن شروط دیگر در سند ازدواج ، با هم عقد کنند . با این حال ، شروطی که توسط زوجین در سند ازدواج ذکر می شوند باید صحیح بوده و جزء شروط باطل و مبطل ضمن عقد نکاح نباشد که یکی از انواع شروط صحیح ضمن عقد نکاح ، شرط صفت در ازدواج می باشد که به معنای شرط کردن وجود صفتی خاص در طرف مقابل می باشد . به همین مناسبت در مقاله پیش رو قصد داریم به بررسی این سوال بپردازیم که شرط صفت در عقد ازدواج یا نکاح به چه معناست و پس از آن شرط صفت در یکی از زوجین و شرط صفت در مهریه زن را به تفکیک مورد بررسی قرار بدهیم .

شرط صفت در عقد ازدواج

بر اساس قانون مدنی ، زن و شوهر می توانند در سند ازدواج شروطی را تحت عنوان شرط ضمن عقد درج کنند که در چنین حالتی ، طرف مقابل می تواند با امضای شروط ذکر شده به آنها پایبند و متعهد گردد . با این حال گفتنی است که هر گونه شرطی را نمی شود در عقد نکاح ذکر کرد ؛ چرا که پاره ای از شروط ضمن عقد نکاح باطل هستند و پاره ای از شروط ، مبطل یا باطل کننده ازدواج که در مقاله شروط باطل و مبطل ضمن عقد نکاح به توضیح آنها پرداخته شده است .

به همین دلیل هم در ماده 234 قانون مدنی انواع شروط صحیحی که زن و شوهر می توانند در عقد نکاح شان درج کنند مشخص شده است که به شرط صفت ، شرط نتیجه در عقد نکاح و همچنین شرط فعل در ازدواج تقسیم بندی می شود که هر یک از آنها شرایط و احکام ویژه و خاص خود را خواهند داشت . به طور کلی در پاسخ به این سوال که شرط صفت در عقد ازدواج به چه معناست و چه مفهومی دارد ، می توان گفت شرط صفت در عقد نکاح عبارت است از اینکه وجود صفت خاصی در یکی از زوجین یا هر دوی آنها و یا در مهریه زن شرط شده باشد که در ادامه به توضیح هر یک از موارد مذکور خواهیم پرداخت .

شرط صفت در یکی از زوجین

همانگونه که در قسمت قبل اشاره گردید ، شرط صفت در ازدواج به معنای آن است که وجود شرطی در یکی از زوجین یا مهریه زن در ضمن عقد نکاح درج شده باشد ؛ بر این اساس می توان شرط صفت در یکی از زوجین برای ازدواج را به معنای وجود وصف یا صفت خاصی در یکی از زوجین اعم از زن یا شوهر دانست که این مفهوم در ماده 1128 قانون مدنی مورد اشاره قرار گرفته است که بر اساس آن :

" هر گاه در یکی از طرفین صفت خاصی شرط شده و بعد از عقد معلوم شود که طرف مذکور فاقد وصف مقصود بوده ، برای طرف مقابل ‌حق فسخ خواهد بود ؛ خواه وصف مذکور در عقد تصریح شده یا عقد متباینا بر آن واقع شده باشد " .

بر اساس این ماده در صورتی که برای یکی از زوجین وجود صفتی خاص در عقد نکاح شرط شود و پس از عقد مشخص شود که وی این وصف را دارا نیست ، طرف مقابل امکان فسخ عقد نکاح را خواهد داشت ؛ هر چند که از اوضاع و احوال ضمن عقد نکاح وجود چنین شرطی استنباط شود . به عنوان نمونه در صورتی که ضمن عقد نکاح شرط شده باشد که مرد مدرک تحصیلی یا شغل به خصوصی داشته باشد و بعد از عقد مشخص شود که وی این وصف را دارا نیست ، طرف مقابل می تواند اقدام به فسخ نکاح نماید و حتی تحت شرایطی به دلیل فریب در ازدواج نیز شکایت کند که این موضوع در مقاله تخلف از شرط صفت در ازدواج مورد بحث قرار گرفته است .

شرط صفت در مهریه زن

علاوه بر امکان شرط صفت در یکی از زوجین ، می توان برای مهریه زن نیز شرط صفت نمود . لذا در صورتی که وجود وصف خاصی در مهریه شرط شده باشد ، مثل اینکه شرط شده باشد زمینی که مهریه زن قرار داده شده است دارای مساحت معینی باشد یا در محل خاصی واقع شده باشد و بعد از عقد ازدواج مشخص شود که مهریه وصف ذکر شده را ندارد ، زن می تواند با استفاده از خیار تخلف شرط مهریه ذکر شده را فسخ نماید . در این صورت ، عقد نکاح صحیح و معتبر است ؛ با این حال در خصوص مهریه زن مانند موردی عمل می شود که ضمن عقد نکاح مهریه تعیین نشده باشد و زن در صورت وقوع رابطه زناشویی ، مستحق مهر المثل خواهد بود .

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد شرط صفت در ازدواج به سایت عدل نوین مراجعه کنید . کارشناسان مرکز عدل نوین نیز آماده اند تا به سوالات شما عزیزان پاسخ دهند.