تعلیق در عقد نکاح

عقد نکاح یا ازدواج که موجبات تشکیل خانواده و پیوند میان زن و شوهر را فراهم می آورد ، نیازمند آن است که به صورت صحیح و درست واقع شود تا مایه تقویت هر چه بیشتر کانون خانواده شده و دوام و استحکام یابد . به همین دلیل علاوه بر اینکه اکراه در نکاح موجب عدم نفوذ و بی اعتباری عقد ازدواج می شود ، تعلیق در ازدواج و یا معلق نمودن آن ثبات زندگی مشترک میان زن و مرد را متزلزل می کند . لذا در قانون مدنی عدم تعلیق در نکاح ، شرط صحت عقد نکاح دانسته شده است و عقد نکاح معلق باطل دانسته شده است . به همین مناسبت در ادامه این مقاله قصد داریم به بررسی تعلیق در عقد نکاح و اعتبار نکاح معلق بر اساس قانون مدنی بپردازیم ؛ لذا ابتدا به توضیح مفهوم تعلیق در عقد نکاح یا ازدواج معلق پرداخته و سپس اعتبار عقد نکاح معلق و تعلیق ازدواج به شرایط صحت عقد نکاح را مورد بررسی قرار خواهیم داد .

تعلیق در نکاح یا ازدواج چیست؟

یکی از تقسیم بندی هایی که در حقوق از انواع عقود و قراردادها ارائه شده است ، تقسیم عقود و قراردادها به عقد منجز و معلق است . به بیان ساده ، عقد منجز را می توان عقدی دانست که تاثیر آن بر حسب اراده طرفین عقد ، موکول به امر دیگری نشده باشد . در مقابل ، عقد معلق به عقدی گفته می شود که تاثیر آن موقوف بر امر یا موضوع دیگری است و تا آن امر محقق نشود ، اثر کامل خود را به بار نمی آورد که این مفهوم از عقد معلق در ماده 189 قانون مدنی به این صورت مورد پیش بینی قرار گرفته است : " عقد منجز آن است که تاثیر آن بر حسب انشاء موقوف به امر دیگری نباشد و الا معلق خواهد بود " . مثلا اگر زنی با مردی ازدواج کند به شرط اینکه لیسانس بگیرد و یا تصدی فلان شغل را به دست آورده و یا ملک بخصوصی را به او واگذار کند و منظور زن از این شرط ، این باشد که عقد نکاح اثری به بار نیاورد ؛ مگر بعد از اینکه شرط مذکور تحقق پیدا کند ، چنین شرطی مفهوم تعلیق در نکاح است که موضوع اعتبار نکاح معلق یا تعلیق در ازدواج را ذیلا مورد بررسی قرار می دهیم .

اعتبار عقد نکاح معلق

به طور کلی عقد معلق در حقوق ایران صحیح تلقی می شود و دارای اعتبار و قابل اجرا خواهد بود . با این حال ، وضعیت عقد نکاح معلق اندکی متفاوت است . در واقع به دلیل اینکه عقد نکاح امری است که با استحکام خانوادگی در جامعه پیوند زیادی دارد ، تعلیق و یا معلق نمودن رابطه زوجیت میان زن و مرد بر اساس قانون امکان پذیر نمی باشد و عقد نکاح معلق صحیح و دارای اعتبار نخواهد بود . مفهوم بی اعتباری نکاحی که به صورت معلق واقع شده است ضمن ماده 1068 قانون مدنی و در فصل مربوط به شرایط صحت عقد نکاح مورد اشاره قرار گرفته است که به موجب آن : " تعلیق در عقد موجب بطلان است " . اصولا در چنین حالتی عقد نکاح باطل خواهد بود . به این دلیل که رابطه زناشویی و تشکیل خانواده توسط زن و مرد باید از همان ابتدا روشن و قطعی و منجز باشد ؛ نه متزلزل و معلق . لذا تعلیق در ازدواج با هدف استحکام رابطه زناشویی و روشن بودن وضع زوجین از آغاز امر سازگاری ندارد و موجب بطلان عقد نکاح خواهد شد .

تعلیق ازدواج به شرایط صحت عقد نکاح

همانگونه که در قسمت های قبل اشاره گردید ، تعلیق در نکاح بر اساس قانون مدنی موجب باطل شدن عقد نکاح خواهد بود . با این حال این سوال مطرح است که اگر ازدواج به یکی از شرایط صحت عقد نکاح معلق شده باشد تکلیف چیست ؟ به عنوان مثال مردی به زنی بگوید که من با تو عقد نکاح منعقد نموده ام به شرط اینکه در ایام عده نباشی و یا زنی به مردی بگوید با تو ازدواج کردم به شرط اینکه خویشاوند رضاعی من نباشی . در خصوص تعلیق نکاح به شرایط صحت آن ، دو نظر مختلف وجود دارد و برخی قایل به آن هستند که بر طبق ماده 1068 قانون مدنی نکاح معلق به یکی از شرایط صحت نیز باطل است . با این حال ، برخی گفته اند که تعلیق عقد نکاح به شرایط صحت ، تعلیق واقعی نیست . چرا که در هر حال صحت عقد نکاح منوط به وجود همین شرایط است و بدون وجود شرایط صحت ، عقد نکاحی واقع نمی شود . علاوه بر این در ماده 700 قانون مدنی در خصوص عقد ضمان چنین مقرر شده است که : " تعلیق ضمان به شرایط صحت آن ، موجب بطلان آن نمی شود " که این نظریه صحیح تر به نظر می رسد .

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد تعلیق در عقد نکاح به سایت عدل نوین مراجعه کنید . کارشناسان مرکز عدل نوین نیز آماده اند تا به سوالات شما عزیزان پاسخ دهند.