زمان و نحوه درخواست سوگند بتی یا قاطع دعوا

در کنار سوگند تکمیلی و سوگند استظهاری ، یکی از مهم ترین انواع سوگند قضایی بر اساس قانون آیین دادرسی مدنی ، سوگند بتی یا سوگند قاطع دعوا می باشد که در واقع در شرایطی ارائه این سوگند ضروری است که مدعی دلیل کافی برای اثبات ادعای خود نداشته و مدعی علیه نیز ادعای وی را انکار نموده باشد . در چنین شرایطی دادگاه می تواند با درخواست مدعی قرار اتیان سوگند بتی یا قاطع دعوا را صادر نماید که شرط تقاضای سوگند بتی یا قاطع دعوا توسط مدعی تا به حدی مهم و اساسی است که به موجب ماده 283 قانون آیین دادرسی مدنی ، نبودن این شرط ، سوگند بتی را حتی در صورت اتیان ، از اثر خواهد انداخت . 

درخواست کننده سوگند بتی یا قاطع دعوا

به استناد ماده 270 قانون آیین دادرسی مدنی سوگند بتی یا سوگند قاطع دعوا مستلزم درخواست مدعی یعنی طرفی است که ادعای او بی دلیل بوده و رد ادعا را منوط به سوگند مدعی علیه می نماید و در این خصوص تفاوتی نمی کند که ادعا کننده در دادرسی خواهان دعوا باشد یا خوانده دعوا . بنابراین هرگاه مدعی " فاقد بینه " و " گواه واجد شرایط " باشد و مدعی علیه ، منکر ادعای مدعی باشد ، قرار اتیان سوگند بتی یا قاطع دعوا زمانی صادر می شود که مدعی آن را درخواست نموده باشد . پس اگر پس از انکار مدعی علیه ، مدعی درخواست سوگند نکند ، ادعای مدعی به علت نبودن دلایل کافی در پرونده رد می شود و نوبت به اتیان سوگند بتی یا سوگند قاطع دعوا نخواهد رسید .  همانگونه که اشاره شد ، درخواست کننده سوگند بتی می تواند خواهان دعوا بوده یا خوانده دعوا باشد ؛ مانند اینکه در دعوای مطالبه وجه ، خواهان دلیلی برای دادن وجه به خوانده نداشته باشد و خوانده نیز گرفتن وجه را انکار کند . در چنین شرایطی به درخواست خواهان دعوا ، قرار اتیان سوگند صادر می شود . در همین دعوا هر گاه خواهان دلیل دادن وجه به خوانده را ارائه نماید ، اما خوانده در مقابل ادعا کند که آن را به خواهان پس داده است و خواهان این ادعا را انکار کرده و خوانده دلیلی برای اثبات ادعای خود ( یعنی ساقط شدن تعهد وی در مقابل خواهان ) نداشته باشد ، این بار به درخواست خوانده ، قرار اتیان سوگند بتی یا سوگند قاطع دعوا صادر خواهد شد . از سوی دیگر ، درخواست کننده سوگند باید تا زمان ادای سوگند بر درخواست خود یعنی تقاضای سوگند بتی یا قاطع دعوا باقی باشد و هرگاه از درخواست خود چشم پوشی کند ، دادگاه با توجه به سایر مستندات موجود در پرونده به دعوا رسیدگی کرده و رای مقتضی را صادر خواهد کرد . 

نحوه درخواست سوگند بتی یا قاطع دعوا

در قسمت قبل به بررسی درخواست کننده سوگند بتی یا قاطع دعوا پرداخته شد ؛ اما در این قسمت قصد داریم به بررسی نحوه درخواست سوگند بتی یا قاطع دعوا بپردازیم . بر اساس قانون ، نحوه درخواست سوگند بتی یا قاطع دعوا می توان به صورت کتبی یا شفاهی باشد ؛ همچنین نحوه درخواست سوگند بتی یا قاطع دعوا به صورت کتبی نیز می تواند ضمن دادخواست و یا به صورت لایحه به دادگاه تقدیم شود . درخواست شفاهی سوگند بتی یا قاطع دعوا هم در صورت مجلس نوشته می شود و به امضای متقاضی می رسد . بر اساس ماده 283 قانون آیین دادرسی مدنی " دادگاه نمی تواند بدون درخواست اصحاب دعوا سوگند دهد و اگر سوگند داد ، اثری بر آن مترتب نخواهد بود و چنانچه پس از آن ، درخواست اجرای سوگند شود ، باید سوگند تجدید شود " . البته با درخواست سوگند بتی یا قاطع دعوا از سوی مدعی ، در صورتی که شرایط اتیان سوگند بتی وجود داشته باشند ، دادگاه قرار اتیان سوگند بتی یا قاطع دعوا صادر خواهد کرد و پس از صدور این قرار ، برای سوگند دادن ، درخواست دوباره سوگند لازم نیست .

زمان درخواست سوگند بتی یا قاطع دعوا

پس از بررسی شرایط درخواست سوگند بتی یا قاطع دعوا یعنی شخص درخواست کننده و نحوه درخواست  سوگند بتی یا قاطع دعوا ، لازم به ذکر است که در قانون آیین دادرسی مدنی برای درخواست سوگند بتی یا قاطع دعوا زمانی نیز مشخص شده است که به استناد ماده 284 قانون آیین دادرسی مدنی ، درخواست سوگند بتی یا قاطع دعوا تا پایان دادرسی می تواند مطرح شود . بر این اساس ، زمان درخواست سوگند بتی یا قاطع دعوا " تا پایان دادرسی " می باشد . لذا در مرحله تجدید نظر نیز حتی برای نخستین بار ، تقاضای سوگند بتی یا قاطع دعوا شنیده می شود ؛ چرا که در مرحله تجدید نظر خواهی رسیدگی به دلیل جدید امکان پذیر خواهد بود .

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد زمان و نحوه درخواست سوگند بتی یا قاطع دعوا، موارد و مهلت آن به سایت عدل نوین مراجعه کنید . کارشناسان مرکز عدل نوین نیز آماده اند تا به سوالات شما عزیزان پاسخ دهند.