اقرار کردن در حقوق و اجزای آن

با توجه به قوانین موجود در نظام حقوقی کشور ، اقرار نمودن جرایم در دعاوی حقوقی و اقرار در دعاوی کیفری یکی از مهم ترین ادله اثبات دعوا محسوب می گردد و به دلیل توان اثباتی بالای آن ، در بعضی از نظام های حقوقی تحت عنوان " ملکه ادله " و یا " توانا ترین دلیل " شناخته شده است . احکام مرتبط با اقرار در نظام حقوقی ایران در مواد 1283 الی 1259 قانون مدنی اشاره شده است و از سوی دیگر ، مواد 202 الی 205 قانون آیین دادرسی مدنی به موضوع اقرار به عنوان ادله اثبات دعوا مورد توجه قرار گرفته است و شرایط درست بودن و صحت اقرار در حقوق و شرایط اقرار کننده یا مقر نیز به موجب همین قوانین تعیین شده است ، اما آنچه که در این مقاله قصد داریم بررسی کنیم ، تعریف مفهوم اقرار در حقوق و اجزای قانونی اقرار است که به همین مناسبت ، ابتدا معنی و مفهوم اقرار در حقوق را مورد بررسی قرار داده و سپس اجزای اقرار را با توجه به تعریف ارائه شده از اقرار در قانون مدنی توضیح خواهیم داد .

معنا و مفهوم اقرار در حقوق

اقرار به جرم به عنوان یکی از مهم ترین و اصلی ترین ادله اثبات دعوا در دعاوی حقوقی و کیفری ، در ماده 1259 قانون مدنی تعریف شده است که بر طبق آن ، مفهوم اقرار در حقوق به معنای آن است که فردی به ضرر خود و به نفع شخص دیگری مطالبی را بیان کند . بر اساس ماده مذکور ، " اقرار عبارت است از اخبار به حقی است برای غیر به ضرر خود " . بر اساس این تعریف از اقرار ، زمانی که فردی به صورت شفاهی یا کتبی از موضوعی را اطلاع دهد که نتایج حقوقی به ضرر خودش در بر داشته باشد و به نفع  شخص دیگری باشد ، اقرار انجام پدیرفته است  . اما لازم به ذکر است که اقرار به انواع و اقسام مختلفی تقسیم می شود که انواع و اقسام اقرار بر اساس قانون عبارتند از اقرار صریح و اقرار ضمنی ، اقرار کتبی و اقرار شفاهی ، اقرار در دادگاه و اقرار خارج از دادگاه که در مقاله های مرتبط به بررسی آن پرداخته شده است .

اجرای اقرار بر اساس قانون مدنی

همانطور  که در بخش قبلی صحبت کردیم ، طبق  قانون مدنی ، اقرار متشکل از اخباری به وجود حق به نفع دیگری و به زیان خود " که با توجه به این تعریف از اقرار ، می توان اجزای اقرار را شامل اخبار ، حق ، برای غیر و بر ضرر خود دانست که در این قسمت به بررسی موارد مذکور خواهیم پرداخت :

1 ) اخبار یا خبر دادن از امری

اخبار یا خبر دادن ، بیانگر لفظ یا الفاظی است که حاکی از یک نوع اعمال خاص در انسان است و وقوع امر و مضوعی را در زمان حال یا گذشته بیان کند . به عنوان مثال در صورتی که گفته شود من شیشه را شکسته ام یا شکستم ، اخبار یا خبر دادن از امری است که در گذشته یا حال واقع شده است .

2 ) وجود یک حق

اقرار ، عبارت از خبر دادن به وجود سبب حق می باشد . در حقیقت ، اخبار در صورتی می تواند علیه فاعل آن " اقرار " شمرده شود که از جمله نسبت به مسائل موضوعی باشد و نه مسائل حکمی یا قانونی . زیرا وجود قانون علی القاعده نیازی به اثبات آن از سوی اصحاب دعوا ندارد تا نیازی به اقرار شخصی باشد . بر این اساس ، اقرار به وجود مسئولیت ، اقرار شمرده نمی شود . به عنوان مثال شخص می تواند اقرار کند که گلدانی را که بر روی خودرویی افتاده و به آن خسارت وارد کرده است ، بر لب پنجره قرار داده است . اما اقرار به جنبه قانونی مسئولیت خسارت ( من مسئول خسارت وارد شده می باشم ) ، اقرار شمرده نمی شود .

3 ) اقرار به نفع دیگری باشد

اقرار عبارت است از خبر دادن حقی به زیان خود شخص ، برای شخص غیر یا دیگری . بنابراین ، در صورتی اقرار محقق می شود که حقی برای دیگری اقرار شود که به زیان خود شخص اقرار کننده بوده باشد . لذا در صورتی که شخصی به سود خود مطالبی را بیان کرده باشد ، اقرار محقق نمی شود ؛ چرا که اقرار لزوما متضمن بیاناتی است که به نفع شخص دیگری باشد .

4 ) به ضرر خود اقرار کننده باشد

اقرار عبارت است از خبر دادن به وجود سبب حق ، به سود دیگری و به ضرر شخص اقرار کننده ؛ پس اگر خبر دادن از سبب حق برای دیگری و به ضرر دیگری باشد ، اقرار محقق نمی شود ؛ بلکه اگر به زیان دیگری مطالبی ادا شده باشد ، عنوان گواهی یا شهادت را خواهد داشت ؛ نه اقرار . زیرا اقرار باید لزوما حاوی مطالبی باشد که به زیان خود شخص اقرار کننده است .

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد اقرار کردن در حقوق و اجزای آن به سایت عدل نوین مراجعه کنید . کارشناسان مرکز عدل نوین نیز آماده اند تا به سوالات شما عزیزان پاسخ دهند .