ادله جهت ثابت نمودن دعوی در امور حقوقی و کیفری

در قانون، در روابط اجتماعی و اقتصادی روزمره افراد اصل بر صحت و درستی اعمال گذاشته شده است و اگر کسی ادعای این را بکند که دیگری کاری مخالف قانون انجام داده است باید آن را اثبات نماید . در محاکم دادگستری اثبات یک ادعا فقط و فقط با دلایلی امکان پذیر است که در قانون بیان شده اند و بشود به آنها استناد نمود . بنابراین اگر فردی به دادگاه ها و دادسرا ها برای طرح کردن دعوایی مراجعه کند ، باید از اینکه به چه صورت بتواند ادعای خود را به قاضی اثبات نماید آگاهی کامل داشته باشد . از این رو در این مقاله سعی داریم به توضیح چگونگی اثبات ادعا و ادله اثبات دعوی در امور حقوقی و ادله اثبات دعوی در امور کیفری بپردازیم .  

” اثبات ادعا بر عهده مدعی است “

اثبات ادعا چگونه است ؟

آنگاه که شخصی علیه شخص دیگری در دادسرای کیفری شکایت کند یا به دادگاه عمومی دادخواستی حقوقی دهد ، در بیان حقوقی دعوایی اقامه کرده است . به شخصی که  طرح کننده شکایت در دادسرا و دادگاه باشد "مدعی" می گویند که وظیفه اثبات ادعایش نزد قاضی بر عهده خود اوست . البته مدعی نمی تواند از هر ادله ای برای ثابت نمودن ادعایش استفاده کند و تنها دلایل و مدارکی که در قانون مشخص شده اند ، مورد قبول دادگاه هستند . در مقابل ، طرف دیگر نیز می تواند منکر دلایل مدعی شود و دلیل یا مدرکی ارائه کند که دلایل مدعی را بی اثر کند  . پس بر طبق آیین دادرسی مراجع دادگستری ، هر کس ادعایی می کند باید آن را اثبات کند . راه ها و دلایلی که به وسیله آن می توان ادعایی را ثابت کرد در دعاوی کیفری و حقوقی تا حدی متفاوت است ؛ لذا هنگامی که قصد اثبات ادعا را داریم باید به نوع دعوا برای ارائه دلیل دقت کنیم .

ادله اثبات دعوی در امور حقوقی

 دعاوی حقوقی در دادگاه عمومی مطرح و مورد بحث قرار میگیرند و بیشتر  به مسائل خسارت و جبران آن مربوط است .  در دعوای حقوقی ، به جرایم و مجازات آن رسیدگی نمی شود . در قانون برای اثبات ادعایی که در دادگاه حقوقی مطرح می شود 5 شیوه در نظر گرفته شده است :

 اقرار :  اقرار در پرونده های حقوقی به این معناست که شخصی که اقرار میکند موضوعی را که به ضرر خودش و به نفع دیگری  باشد را بیان کند . در صورتی که  شخص به زیان خودش اقرار  کند ، طرف مقابل دیگر نیازی به ارائه  دلیل و مدرک ندارد .

 سند : سند اصلی ترین دلیل برای اثبات ادعا در دعاوی حقوقی است . سند در ادله اثبات دعوی ، هر مکتوبی است که قابل استناد باشد و دادگاه آن را به عنوان دلیلی برای اثبات ادعا بپذیرد .  

 شهادت : اگر به دو روش اقرار و ارائه سند نتوان ادعا را ثابت کرد ، می توان از شاهدان خواست تا شهادت بدهند . شهادت در امور حقوقی به این معنی است که از کسی که به صورت تصادفی یا غیر تصادفی ، درباره موضوع دعوا چیزی شنیده یا دیده است ، خواسته شود تا آنچه می داند را در دادگاه بیان کند .

  بازدید محل و تحقیقات محلی :  در صورتی که یکی از دو طرف دعوا ، به اطلاعات اهل محل استناد کند ، حتی اگر نامی از از اهالی محل که اطلاعات مورد نظر را دارند نبرد ، دادگاه دستور تحقیق محلی صادر می کند تا بازید از محل و تحقیقات محلی صورت بگیرد .

 رجوع به کارشناس : در مواردی ، هر دو طرف یا یکی از آنها می توانند از دادگاه بخواهند تا موضوع از طریق کارشناسی پیگیری شود . البته در مواردی که لازم باشد بدون درخواست طرفین ، خود قاضی می تواند قرار ارجاع به کارشناس را صادر کند .  

  قسم : قسم یا سوگند کم کاربرد ترین دلیل برای اثبات دعوی است و بیشتر به منظور پایان دادن به اختلاف از آن استفاده می شود . در واقع هر زمان که مدعی دلایل کافی برای اثبات ادعای خود نداشته باشد و طرف مقابل هم ادعای مدعی را رد کند ، مدعی می تواند از طرف مقابل بخواهد که سوگند بخورد که حقیقت را می گوید .  

ادله اثبات دعوی در امور کیفری

منظور از دعاوی کیفری ، دعاوی ای است که در نتیجه وقوع یک جرم در دادسرا مطرح می شوند و شاکی خواستار مجازات مجرم است . برای اثبات جرم در دعاوی کیفری به 4 دلیل می توان استناد کرد :  

  اقرار : اقرار در امور کیفری این گونه است که شخص ارتکاب جرم از طرف خودش را اعلام می کند .

  شهادت : شهادت در امور کیفری به این معنی است که کسی غیر از دو طرف دعوی ، رخ دادن یا ندادن جرم توسط متهم یا هر موضوع دیگر مرتبط با جرم را در دادگاه بیان کند .

  قسم : قسم در امور کیفری به معنای این است که کسی که قسم می خورد خدا را گواه می گیرد که حقیقت را می گوید . البته ادای قسم در دعاوی کیفری شرایطی دارد که باید رعایت شود .  

 علم قاضی : علم قاضی یعنی اینکه قاضی بر اساس یک سری مستندات درباره دعوا مطرح شده یقین پیدا می کند و می تواند براساس آنها حکم دهد . از جمله مواردی که باعث علم قاضی می شود نظر کارشناس ، تحقیقات محلی ، اظهارات مطلع و گزارش ضابطان دادگستری مانند پلیس و نیروهای بسیج است . یعنی اطلاعات حاصل از این موارد مانند گزارش بسیج یا نیروهای پلیس علم قاضی محسوب می شود و قاضی می تواند بر اساس آن حکم دهد .

برای دریافت اطلاعات بیشتر در موردادله جهت ثابت نمودن دعوی در امور حقوقی و کیفری به سایت عدل نوین مراجعه کنید . کارشناسان مرکز عدل نوین نیز آماده اند تا به سوالات شما عزیزان  پاسخ دهند